Кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыстардың алдын алу жөніндегі 2019-2023 жылдарға арналған ведомствоаралық іс-қимыл жоспарының 2022 жыл бойынша орындалуы жөніндегі ақпарат
«Ш.Байбатшаев атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
«Кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыстардың алдын алу жөніндегі 2019-2023 жылдарға арналған ведомствоаралық іс-қимыл жоспары» негізінде мектепте жоспар жасалынып бекітілді, жоспар бойынша жұмыстар жүргізілді.
8 -тармақ. «Ш.Байбатшаев атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесінде психологиялық қызметтердің жұмысына талдау жүргізу және психологиялық қызметтердің жұмысын реттейтін нормативтік құқықтық актілерлді жетілдіру бойынша 1 психолог маман жұмыс атқарады. Мектептің педагог- психологтарына арналған аудандық семинарлар мен әдістемелік күндерге тоқсан сайын қатысып тұрады. Семинарларда мектеп психологы қызметінің 5 бағыты (диагностикалық, түзету-дамыту, консультациялық, ағарту, әлеуметтік-диспетчерлік) бойынша теориялық және практикалық тұрғыда әдістемелік көмектер беріледі. «Суицидтік мінез – құлықтың алдын алудағы психологиялық шаралар» аудандық семинарларға қатысып тұрады. Мектеп психологы Н.Мухаева мектепте диагностика жасау арқылы депрессия және үрейлі бұзылуы бар жасөспірім контингентін анықтау үшін психологиялық қызметті ұйымдастыру барысында психодиагностикалық зерттеу бағытында проективті әдістер, әдістемелер және тест-сауалнамаларын қолданады. Мектепте кәмелетке толмағандар арасындағы суицидтік жағдайлардың алдын –алу, шынайылық, невротизациялық және күйзелістік жағдайларды анықтауға,сондай - ақ тез тіл табысқыштық деңгейін анықтау мақсатында 7-11 сынып оқушыларынан «Сіздің суицидке бейімділігіңіз» тесті алынды. Жалпы 52 оқушы қатысты. Олардың суцидке бейімділігі анықталған жоқ.
1-11 сынып оқушыларынан эмоционалдық жай-күйі мен сыныптағы орнын анықтау мақсатында Паномаренконың «Ағаштағы орныңды тап» графикалық тесті алынды. Тест нәтижесі бойынша оқушылардың эмоционалдық жай- күйлері қалыпты жағдайда екендігі анықталды.
Жалпы ата-аналар жиналысында балалардың психикалық денсаулығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша суицидтің алдын алуға, ерте жыныстық тиіспеушіліктің алдын алуға байланысты ата-аналарға бейнетаспа көрсетіліп талқыланды. Балалардың кибербуллинг пен буллингке ұшырамаудың алдын алуға байланысты түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Ата-аналарға психологиялық ағарту мен кеңестер берілді.
Суицидтің алдын –алу бойынша 1-11 сынып оқушыларымен ҚР Білім Ғылым министрлігі шығарған жасөспірімдерге арналған жаднамамен сынып жетекшісімен бірлесіп таныстырылып хаттамалары жинақталды. Балалар қауіпсіздігінің алдын алу бойынша сенім телефондарымен таныстырылды және мектепте сенім жәшігінің тұрақты жұмыс істетіндігі ескертілді. Сенім жәшігіне түскен хаттарды тіркеп, оларға күнделікті көмек көрсетіліп тұрады.
Балалар қауіпсіздігінің алдын алу бойынша «Буллинг» және «Кибербулингтен қорғау» мақсатында 1-11 сынып оқушыларымен бейнеролик көрсетіліп, түсіндірме жұмыстары жүргізілді.
5-11 сынып оқушыларымен «Буллингтен қалай қорғануға болады?» жаднамасы таратылып, ақпарат берілді. 1-11 сынып жетекшілермен оқушылардың психологиялық ахуалы мен күнделікті жәй күйін анықтау мақсатында бақылау күнделігі күнделікті жүргізіліп тұрады. «Қатыгездікпен зорлық-зомбылықсыз балалық шақ» акциясы барысында оқушылардың құқықтық сауаттылығын артыра отырып, өмірге деген құштарлықтарын анықтау мақсатында «Өз құқығыңды білесің бе?» сауалнамасы алынып, «Мен өмірді сүйемін!», «Мен өмірді таңдаймын», «Қатыгездікпен зорлық- зомбылықсыз өмір» тақырыбында
психологиялық тренинг өткізілді.
Мектепте психологтің жұмыс кабинеті бар. Жұмыс жасауға қажетті жиһаздар мен компьютерлі техникамен қамтамасыз етілген. Өмірлік қиын жағдайларға кезіккен оқушылармен мектеп психологы және әлеуметтік педагог бірлесе отырып жұмыс атқарады. Мектепте жартылай жетім, көпбалалы,аз қамтылған балалар әлеуметтік жағдайына байланысты анықталды.
9-тармақ. Мектепте 20 бейнебақылау орнатылған. Сыртта 11, ғимараттың ішінде 9, сақталу жады 24 күн сақталады. Мектептің бейнебақылау жүйесі полицияның оперативтік басқару жүйесіне қосылған.
12-тармақ. Білім беру және тәрбие беру мекемелерінің аумағы шеңберінде бейнебақылау камераларын орнату арқылы бақылауды қамтамасыз етіледі.
14-тармақ. Кәмелетке толмағандардың түнгі уақытта ойын-сауық орындарында жүру фактілерін, оларға алкоголді және шылым өнімдерін сату, оларды жезөкшелікке тарту, есірткі хаттарын сату және өзге де қылмыстық әрекеттерді анықтау мақсатында мектепте жыл басынан «Жедел жастар» тобының түнгі кезекшілік рейді үнемі жүргізіледі. Мектепшілік, аудандық есепте тұратын оқушы жоқ. Мектепте балалар мен жасөспірімдер арасындағы құқықбұзушылық пен қылмыстың алдын алу, балалар қауіпсіздігінің алдын алу мақсатында ата-аналар жиналыстары өткізіліп, түсіндіру жұмыстары жүргізілді.
15-тармақ. Қолайсыз отбасылары туралы мәліметтерді ақпараттық жүйемен интеграциялау үрдісі әлі енгізілмеген.
19 –тармақ. Мектепте мектеп псхологы Н.Мухаева және ДТІЖО Б.Нуптекеева жоғары сынып оқушыларынан «Менің дінге көзқарасым» тақырыбында сауалнама алынып, Дін тану және Зайырлылық пәнінің мұғалімі Т.Кенжебек «Дін және жастар» тақырыбында дөңгелек үстел өткізілді.
21-тармақ. Мектепте зорлық-зомбылық кәмелетке томағандардың өзге де бұзылған құқықтар мәселелері бойынша «Сенім телефондары», «Жедел желі» жұмыстары ұйымдастырылды. Ата-аналардың құқықтық сауаттылығын арттыру мақсатында ата-аналар үшін құқықтық оқулар жүргізілді.
22-тармақ. 5-11 сынып оқушыларынан «Буллингтен қалай қорғануға болады! Интернетке тәуелділіктің алдын алу» бойынша бейнероликтер көрсетіліп, кеңес беру жұмыстары жүргізілді.
23-тармақ. «Бала құқығы- адам құқығы» Республикалық онкүндік өткізілді. Онкүндік барысында « Құқығым бар» 8-11 сынып оқушыларынан эссе алынды. 1-11 сынып оқушылары «Балалық шақты бірге қорғайық» ақпараттық сағат, «Бақытты ана- бақытты бала- бақытты ел» тақырыбында көп балалы ата-аналармен кездесу өткізілді.
25-тармақ. «Рухани жаңғыру» бағдарламасы Қазақ лирик ақыны М.Мақатаев 90 жыл байланысты «Мұқағали- мәңгілік ғұмыр» тақырыбында 5,7 сынып жетекшілері тәрбие сағатын өткізді.
27-тармақ. Балалар арасындағызорлық-зомбылықты төмендету бойынша профилактикалық жұмыстарды жүргізу үшін қамқоршылар кеңесі мен ата-аналар кеңесі бірлесе отырып, әлеуметтік жағдайы төмен отбасы балаларына көмек көрсетілді.
28-тармақ. Мәдени–ағарту және ақпараттық насихаттау іс-шараларын, халық арасында кәмелетке толмағандардың жыныстық қолсұғушылығына қарсы қылмыстарға, балаларға зорлық-зомбылық жасауға қарсы тұруға бағытталған түсіндіру жұмыстары жүргізілді.
29-тармақ. Кәмелетке толмағандардың денсаулығы мен өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ету, кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылық қатыгездікке төзбеушілікті қамтамасыз ету мәселелеріне қоғамның назарын аударуға бағытталған «Зорлық-зомбылықсыз, қатыгездіксіз балалық шақ» атты онкүндік іс-шаралар шаралар өткізілді. Балаларға қатысты зорлық-зомбылық мәселесіне қоғамның назарын аудару, балалармен қатыгез қарым-қатынас жасауға төзбеушілік қарым-қатынасты қалыптастыру барысында жұмыстары жүргізілді.
Кәмелетке толмағандарға қатысты жыныстық тиіспеушілікті және құқықбұзушылықтарды анықтау және олардың алдын алу, балаларға қатысты зорлық-зомбылықты болдырмау мақсатында «Ерте жүктіліктің алдын алу» тақырыбында мектеп мейірбикесі Б.Бекбатырова 7-11 сынып қыздарымен дөңгелек үстел өткізілді.
30-тармақ. Республикалық ата-аналар конференцияларының цикліне қатысуы бойынша ата—аналар қоғамдастықтарының қатысуын белсендіру мақсатында барлық ата-аналарды қамти отырып, балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, отбасылық құндылықтарды арттыру және жасы кәмелетке толмағандар арасында суицидтік мінез құлықтың, құқық бұзушылықтың деструктивті діни ағымдарды енгізудің алдын-алу мәселелері бойынша ата-аналар жиналыстары өткізілді.
Білім орталығы мамандарымен «Суицидтік әрекеттердің алдын-алу және девиантты мінез-құлықты балалармен жұмыс» тақырыбында аудандағы тәрбие ісі жөніндегі мамандар, психологтар, ата-аналар қатысты.
Мектеп психологы Н.Мухаева, әлеуметтік педагог Л.Ахатаеваның ұйымдастыруымен жоғары сынып қыздарына «Ерте жүктіліктің алдын алу» тақырыбында қыздар жиналысы өткізіліп, түсіндіру жұмыстары жүргізілді.
32-тармақ. Мұғалімдер мен ата-аналар арасында қауіпсіздік тақырыбы бойынша жұмыстарды ұйымдастырылып өткізілді.Заңсыз ақпаратқа, сондай-ақ, порнографияны, қатыгездік пен зорлық-зомбылықты насихаттайтын сайттарға қол жеткізу жағдайларының алдын алу және жолын кесу мақсатында оқушылардың психологиясына кері әсері тигізетін сайттарға оқушылардың кіруі ай сайын сынып жетекшілер мен мектеп психологы тексеріп бақылау жасайды, мониторинг шығарылады. Қазіргі уақытта түрлі сайттарға кіру мен VK топтарға жиі кіретін оқушылармен мектеп психологы жұмыстар жүргізеді. Бала бойында қатыгездік, агрессивті сезімдерін тудыру мүмкін және зорлық-зомбылықты көруге ықпалы бар деген Жертва суицида» , «Синий кит»,«Умирай только тихо» туралы ата-аналарға да түсінік жұмыстары жүргізілді. Ата-аналарға балаларының смартфон, компьютерлерін үнемі қадағалау керектігі ескертіліп, бұл жөнінде видео роликтер ата-аналар жиналысында көрсетіліп, түсіндіру жұмыстары жүргізілді.
33-тармақ. Балалар мен жасөспірімдерге күш көрсету фактілері кездескен жағдайда мектепте ата-аналар комитетерімен қамқоршылық кеңес мүшелері арқылы алдын алу жұмыстары жүргізіледі.
34-тармақ. Мектепте 4 спорттық ақысыз үйірме жұмыс жасайды, оған 46 оқушы қамтылды. «Теннис ақысыз» ақысыз үйірме мүшелерін аймақтық, аудандық жарыстарға қатыстырылып 1-2 орынмен марапатқа ие болды. «.
36-тармақ. Мектепте дебаттық клуб жұмыс жасайды. «Мамандық таңдауда өз таңдаудан ата-ананың таңдауын жоғары қояды», «Қазақстан жастарының бойында патриоттық сезім жеткіліксіз деп есептейді» тақырыптарында дебат өткізілді. Аудандық «Жайдарман» ойынына «Көкпаршылар» командасы қатыстырылып, «Алғыс хатпен » марапатталды.
37-тармақ. Мектепте «Адал ұрпақ» клубы жұмыс жасайды. 5-11 сынып оқушылары арасында «Жасөспірімдердің қылмыстық жауапкершілігі», «Қылмыс жасау себептері мен салдары» тақырыптарында сынып сағаттары өткізілді.Аймақтық жарысқа қатысып 1 орынды иеленді.
40-тармақ.Жыныстық зорлық-зомбылыққа ұшыраған, өзіне-өзі қол жұмсауға әрекет жасаған, оның ішінде қылмыстық істер бойынша тергеу әрекеттерін жүргізу кезінде мектеп психологтары шақырылған жағдайда қатысады.
44-тармақ. «Адам құқықтары- менің құқықтарым» тақырыбында аудандық прокуратура және Панфилов АПБ ЖПҚБ ЮПТ- ның өкілдерімен кездесу 8-10 сыныптар арасында кездесу сағаты өткізілд Панфилов аудандық полиция бөлімінің ювеналды тобының полиция аға лейтенанты Козбеков Едил Курмангазиевич 5-11 сынып оқушыларымен құқық бұзушылықтың алдын алу бойынша кәмелетке толмағандардың арасындағы құқық бұзушылық, дәріс беріп түсіндіру жұмыстарын жүргізді. Қазіргі уақытта жасөспірімдер арасындағы қылмыстың көбейіп бара жатқандығын ,атап айтқанда, ұрлық жасау, бопсалау, күш көрсету түрлі қылмыстық әрекеттерге бару, туралы хабарлама жасады.Қылмыстық іс-әрекеттерге барған оқушылар заң алдында жауапкершілікке тартылатындығын, өтеу жазасын алатындығын қатаң айтты. Балалар мен жасөспірімдердің түнгі уақытта ойын-сауық кештерінде, тұрғын жайдан тыс жерлерде заңды өкілдерінің еріп жүруінсіз болуына жол бермеу керектігін ескертті. 45-тармақ. Мектепте 1 педагог психолог, 1 тәрбие ісі жөніндегі орынбасары,1 әлеуметтік педагог,1 логапед,25 мұғалім, 95 оқушы оқиды Әлеуметтік педагог Л.Ахатаева «Әлеуметтік педагог жұмысының моделі», «Орта білім беру ұйымдарында әлеуметтік педагогтың жұмысын ұйымдастыру» тақырыптарында біліктілікті арттыру курсынан өтті.Мектеп психологы Н.Мухаева «Ресурс» балалардың психикалық жағдайын диагностикалау жүйесі бойынша педагог-психолог мамандарының біліктілігін жетілдіру курсынан өтті.
47-тармақ. «Бақытты отбасы» отбасылық тәрбиелеу бойынша кадрлардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау, «Қауіпсіз тәрбие –білім беру ортасын қамтамасыз ету және мектептегі зорлық-зомбылықтың алдын алу, жасөспірімдер арасында суицицдтің алдын алу» бағдарламалары бойынша педагог-психологтардың біліктілігін арттыруын ұйымдастыру.
56-тармақ. Қоғамда қылмыстық құқық бұзушылықтарға төзбеушілікті құру бойынша оқушылар арасында «Әр баланың құқығы бар» тақырыбында, сурет байқауы өткізілді.
58-тармақ. Мектеп оқушылары арасында әлімжітік пен бопсалаудың алдын алу, құқықбұзушылықты болдырмау, суық қаруды ұстамау, алып жүрмеу бойынша ата-аналар чаттарына «Ата-ана естеріңде болсын!» «Қауіпсіздік шаралары» жаднамаларымен таныстырылып, түсінік жұмыстары жүргізілді.Әлеуметтік желіге қауіпсіздік шаралары үнемі жарияланды.
60-тармақ. Балаларға қатысты зорлық-зомбылыққа жол бермеу және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған әлеуметтік видеороликтер,ақпараттық бейнероликтер ата-аналар жиналысында көрсетіліп,түсінік жұмыстары жүргізілді.
ДТІЖО Б.Нүптекеева